10 maddede Periscope nedir, nasıl kullanılır?

Twitter geçtiğimiz haftalarda Periscope adlı yeni bir özelliğini devreye sokarak sosyal medyaya yeni bir soluk getirdi.

Meerkat gibi bir alternatifi de olan sosyal medyada canlı yayın yapma imkanı sağlayan Periscope beraberinde pek çok soruyu da zihinlerimize taşımış oldu. Peki nedir o sorular? İşte size 10 maddede Periscope nedir, kullanırken nelere dikkat etmek gerekir?

Sosyal medya üzerinden canlı yayın imkanı mı? Haydi alalım iki üç tane telefon tribünlerden maç yayını yapalım! Filanca filmin erken gösterimi var, alalım telefonları filmi yedi düvele izletelim! Böyle mi olacak gerçekten? Periscope ve Meerkat'ın getirdiği yeni düzen, böyle bir gelecek mi yaratacak? Size tavsiyemiz sakın ola gaza gelmeyin... Önce bu yazıyı okumanızda fayda var, yoksa hem kendi başınıza hem de sosyal medyadaki takipçilerinizin başına büyük belalar açabilirsiniz!

1. Periscope ve Meerkat nedir, nasıl kullanılır?

Öncelikle Persicope kullanmak için şimdilik IOS işletim sistemli telefonlara ihtiyacınız var. Yani Apple serisi bir telefonunuz olmalı. Periscope Android işletim sistemlerine gelene kadar şimdilik alternatif olarak Meerkat adlı program kullanılabilir. Her iki uygulama için de bir Twitter hesabınızın olması gerekiyor.

Persicope'u telefonunuza indirip çalıştırdıktan sonra “Sign in with Twitter” kısmına tıklayarak Twitter hesabıyla giriş yapabilirsiniz. Twitter hesabınız otomatik olarak eş zamanlanır. Ortadaki yuvarlak ikona tıkladığınızda canlı yayın sekmesi açılır. Çıkan ekranda “Start Broadcast”e tıkladığınızda yayına başlarsınız. Ekranda çıkan “Live” yazısı yayına başladığınızı belirtir. Eğer ekrana 2 kez tıklarsanız telefonun ön kamerasına geçiş yapabilirsiniz. Yayını bitirmek için ekranın üst kısmındaki “Stop Broadcast” sekmesine tıklamalısınız.

Meerkat'ta da hemen hemen aynı mantıkta bir menü var, bu uygulamada da Stream butonuya yayına geçebiliyorsunuz.

Her iki uygulama da bu kullanım özellikleriyle anında canlı yayın yapmanızı sağlıyor. Bu canlı yayını takipçilerinizle paylaşarak onlara ne görüyor ve duyuyorsanız direkt aktarabiliyorsunuz.

2. Periscope ile tribünden maç yayını yapabilir miyiz?

Sosyal hayatta bu uygulama masum ve eğlenceli gözükebilir. Ta ki aklımıza bazı "çakallıklar" gelene kadar. Şimdi öncelikle Türkiye'de futbol maçları, yayıncı kuruluşun büyük ölçüde tekeli altında. Bu da bir maçı canlı olarak takip etmek için ya tribünde olmamız, ya da yayıncı kuruluş üzerinden takip etmemiz gerçeğini ortaya koyuyor. Peki Periscope bu engelleri kaldırabilir mi?

Kanun ne diyor? Futbol maçları için, 05.05.2009 tarihli 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri hakkındaki Kanunun 13/4 maddesi uyarınca,Futbol müsabakası yayınlarının, TFF tarafından belirlenen usul ve esaslar dışında haksız ve yetkisiz olarak radyo, televizyon, internet veya herhangi bir yayın veya iletişim aracıyla canlı veya banttan yayınlanması, çoğaltılması, dağıtılması, satılması, izlenmesi veya izletilmesi halinde, TFF’nin veya yayıncı kuruluşun şikayeti üzerine 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 71’inci maddesindeki cezai hükümler uygulanır.

Burada dikkat edilmesi gereken şu ki, TFF ya da yayıncı kuruluşun haberi yoksa sabahtan akşama kadar yayın yapsanız başınıza bir şey gelmez. Çünkü buradaki cezai hükümler, kanunda da belirtildiği üzere; "TFF’nin veya yayıncı kuruluşun şikayeti üzerine" ibaresi var. Yani şikayet yoksa ceza da yok. Fakat böyle bir yayın yapmanız halinde takipçi sayınız bir anda artacak ve çok hızlı bir şekilde yayılan bu bilgi bir şekilde TFF ve Yayıncı Kuruluş tarafından fark edilecektir.

Burada "hırsıza yol göstermek" değil amacımız, hem TFF hem de yayıncı kuruluşun çözmesi gereken bir problem var. Nedir o problem? Gizli bir Twitter hesabı düşünün, yani sadece kullanıcının izin verdiği kişilerin görüntüleyebildiği bir hesap. Takipçilerin özenle seçildiği bu hesaptan yapılan bir maç yayınından kimin nasıl haberi olacak? Tribündeki adamın elinden telefonu almaya da kimsenin yetkisi yok. Bu durumda çok büyük bir açık ortaya çıkıyor. Yani takipçiler arasından sizi ispiyonlayacak birisi yoksa gittiğiniz bir maçı takipçilerinize rahat rahat izletebilirsiniz, kimsenin ruhu duymayacaktır. Bu konuda TFF ve Yayıncı kuruluşun dikkatini çekmek gerekiyor. Atacakları adım çok önemli. Yoksa kısa sürede gizli saklı Twitter hesaplarından canlı maç yayınları başlayabilir.

3. Sinema, tiyatro ve diğer etkinliklerin canlı yayınını yapabilecek miyiz?

FSEK 71. Madde kanunda “yayın hakkının saklı tutulduğu” her türlü organizasyonu koruma altına aldığı için, yayın hakları saklı tutulan her türlü etkinliğin görüntülerini yayınlamak sizi suçlu durumuna düşürecektir. Burada da yine suçu işlediğinizin kesinleştirilmesi gerekiyor. Misal bir filmin galasına gittiniz telefondan filmi yayınlamaya başladınız, yakalanmanız halinde 1-5 yıl arası hapis cezası istemi ile karşılaşabilirsiniz.

4. Görüntüler kayıt oluyor mu? Kayıtlar başımıza iş açar mı?

Yayını bitirdikten sonra, video tekrar izlenilebilmek için Twitter üstüne, sadece 24 saat kalmak üzere yüklenir. 24 saat sonra Periscope video dosyasına erişimi kaldırıyor. İsterseniz videonuzu " Save to camera roll" (Film şeridine kaydet) butonuna tıklayarak telefonunuza da kaydedebilirsiniz. Bu da farklı bir durumu ortaya çıkartıyor. Yani diyelim ki hesabınız keşfedildi ve suçlanıyorsunuz, suçunuzun kanıtlanması için davacı taraf Periscope'dan ve Twitter'dan canlı yayın görüntülerinizi isteyebilir. İşte bu durumda Twitter ve Perisope'un nasıl bir tutum takınacağı bilinmiyor. Yayın haklarına takılan görüntülerin, kayıt özelliğiyle telefonunuza kaydetmeniz başınıza iş açabilir.

5. Periscope üzerinde bir gizli yayın nasıl yapılıyor?

Diyelim ki Twitter'daki takipçilerinize güvenemiyorsunuz ve yayın hakkı ihlali yapacaksınız. Bu durumda Periscope'da ortadaki yuvarlak ekrana tıkladığınızda çıkan ekranda canlı yayının gizli (private) veya genel olmasını seçebiliyorsunuz.

6. Yayın sırasında sağ alt köşeden çıkan kalpler nedir? Ve başa iş açar mı?

Bu kalpler yayını beğendiğinizi göstermek için kullanılıyor, yayınınız ne kadar çok beğenilirse(kalp alırsa) arama sonuçlarında ve discovery sekmesinde görüntülenme ihtimali artıyor. Yayın sırasında etkileşimi arttırmak için izleyicileriniziden kalp göndermelerini isteyebilir, gelen kalpler için teşekkür edebilirsiniz. Ve yorum özelliği sayesinde yayın sırasında size gelen yorumlara cevap da verebilirsiniz. Verin verin... Verin de beraber ceza alın! Yayın hakları saklı tutulan bir etkinliği izleten kadar izleyen de suçlu konumunda olduğu için, eğer suç işlediğiniz tespit edilirse başta bu yayınınızı izlediğini belli eden kişiler olmak üzere işin içinde kim varsa kanun önünde hesap veriyor! Bu sebeple izleyen kişilerin de dikkat etmesi gerekir. Eğer suç olduğunu düşündüğünüz bir yayını izliyorsanız, beğenide de bulunmayın yorum da yapmayın ki "sobelenmeyin!"

7. Videolar üzerinde değişiklik yapılabiliniyor mu ? Bunun ortaya çıkartacağı sonuçlar nedir?

Hayır. Bu da çok ama çok önemli bir durum. Çünkü eğer birine canlı yayında suç üstü yapacaksanız persicope önemli bir silah olarak kullanılabilir. Özellikle skandalları ortaya çıkartmakta Periscope çok önemli. Birini gizlice canlı yayınla rezil etmek de mümkün ve karşı tarafın "Montaj kardeşim bu" demesi de mümkün değil. Çünkü Periscope'da montaj imkanı yok.

8. Canlı yayın yaptığımı arkadaşlarım nasıl öğreniyor?

Uygulama açıldığında “Watch” sekmesi ile o an canlı yayında olan kullanıcıları görebilirsiniz. Aynı zamanda arkadaşlarınız canlı yayına başladığında telefonunuza bildirim de geliyor.

9. Periscope’u bilgisayardan da kullanabiliyor muyuz?

Yayın başlamadan önce yayıncı otomatik olarak Twitter üzerinden yayın başladığını duyurabilir. Bir bilgisayardan bu Twitter linkine basarak web üzerinden canlı yayın takip edilebilir. Fakat tekrarlar web üzerinde yer almıyor.

10. Periscope’da sansür uygulaması da var mı ? Persicope yüzünden Twitter kapatılır mı?

Şu anda bilinen yok fakat Twitter’in yasaklı içerikler ile nasıl baş edileceği bu aralar teknoloji gündeminde yer alıyor. Bu da şöyle bir kötü sonuç yaratabilir. Misal, bir insanı utandıracak görüntüleri canlı olarak yayınlıyorsunuz, kişi bu konuda şikayette bulunursa Twitter'ın geçtiğimiz dönemlerde olduğu gibi devlet eliyle erişime kapatılabilir. Misal Fuat Avni'nin canlı olarak bir devlet sırrını yayınladığını düşünün, neler olabileceği malum...